Καλὴ ἢ κακὴ χρήση τῶν ταλάντων - Π.Μ. Σωτῆρχος

Ἡ Ἐκκλησία μετὰ τὴν ἴδρυσή Της, βρέθηκε μπροστὰ στὴν διαμορφωμένη τέχνη, τὴν προχριστιανική, ποὺ ἀσφαλῶς ἦταν βουτηγμένη στὰ πάθη τῶν ἀνθρώπων καὶ τὶς δαιμονικὲς καταδυναστεύσεις σὲ ὅλη τὴν ἔκταση τῆς ζωῆς, μὲ ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις, γιὰ τὶς ὁποῖες θὰ μιλήσουμε στὴ συνέχεια. 

Ἐδῶ ἡ προσπάθειά μας ἀποβλέπει στὴν ὑπεράσπιση τῆς Χριστιανικῆς Λογοτεχνίας ἀπὸ τὶς ἀμφισβητήσεις. Γιατί, ἂν ὁ ἄνθρωπος, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ, μπορεῖ νὰ μετακινήσει ὄρη ὅταν ἔχει πίστη, ἔστω καὶ ὅσον ἕνα κουκούτσι σιναπιοῦ, ξαναρωτῶ, γιατὶ δὲν μπορεῖ νὰ γράψη ἕνα λογοτεχνικὸ ἔργον, ὅταν ἔχει βεβαίως τὸ ταλέντο καὶ τὴν ἰκανότητα νὰ ἐκφράση τὸν ἐσωτερικό του κόσμο, ποὺ τὸν φωτίζει ἡ πίστη αὐτή; 

Κι ἀφοῦ ἀναφερθήκαμε στὸ ταλέντο, δὲν μποροῦμε νὰ μὴ θυμηθοῦμε τὴν παραβολὴ τῶν ταλάντων. Πρόκειται δηλαδὴ γιὰ τὶς δυνάμεις καὶ τὶς ἱκανότητες, ποὺ χαρίζει ὁ Θεὸς σὲ κάθε ἄνθρωπο καὶ κάποτε θὰ ζητήση ἀπολογισμὸ γιὰ τὴν καλὴ ἢ κακὴ χρήση τους. 

Ἕνα χάρισμα τοῦ Θεοῦ εἶναι καὶ τὸ λογοτεχνικὸ ταλέντο καὶ ὅσοι τὸ ἔχουν πρέπει νὰ τὸ χρησιμοποιοῦν δημιουργικά, πρὸς δόξαν τοῦ Δωρεοδότου Θεοῦ καὶ ὠφέλεια πνευματικὴ τῶν ἀνθρώπων, διότι κάποτε θὰ πρέπει νὰ ἀπολογηθοῦν γιὰ τὴν χρήση αὐτοῦ τοῦ ταλέντου. 

Π.Μ. Σωτῆρχος

Πηγή: Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ, Π.Μ. Σωτήρχου, «Ἁρμός», σελ. 95.

Kυριακή ΣΤ' Ματθαίου - Ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ

Εὐαγγέλιον κατὰ Ματθαῖον θ' 1-8

1 Καὶ ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν.  

2 Καὶ ἰδοὺ προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον· καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου.  

3 καὶ ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ.  

4 καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν· ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;  

5 τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει;  

6 ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας -– τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου.  

7 καὶ ἐγερθεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ.  

8 ἰδόντες δὲ οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν τὸν δόντα ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις. 

Πηγή: Καινή Διαθήκη, σελ. 35

  ...Ὅποιος ἔχει πνευματικὸ αἰσθητήριο καταλαβαίνει, τί σημαίνει ὁ λόγος ποὺ εἶπε ὁ Χριστός, «Σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες σου» (Ματθ. 9, 2). Τρομερὸς λόγος. Ποιός μπορεῖ νὰ τὸν πῇ;  Ποιός μπορεῖ νὰ σηκώσῃ τὰ βουνὰ τῶν ἁμαρτιῶν, ποὺ πλακώνουν τὴν ψυχή, καὶ νὰ ἐλευθερώσῃ τὸν ἄνθρωπο; 

Μόνο ὁ Θεὸς ἢ ἕνας ἄνθρωπος ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς αὐτὴ τὴν ἐξουσία, ὅπως εἶνε οἱ ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἀλλ' ἐπειδὴ τὸ «Ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» εἶνε κάτι πνευματικό, ποὺ συμβαίνει ἀοράτως μέσα στὴν ψυχὴ καὶ δὲν φαίνεται ἐξωτερικῶς μὲ τὰ σωματικὰ μάτια, οἱ γραμματεῖς τὸ θεώρησαν σὰν ἕνα εὔκολο λόγο. Ἐπειδὴ δὲν εἶχαν πνευματικὰ μάτια νὰ διακρίνουν τὶς οὐράνιες πραγματικότητες, ἀλλὰ ἐπηρεάζονταν ἀπὸ τὶς ἐξωτερικὲς αἰσθήσεις, γι' αὐτὸ μέσα στὴ σκέψι τους ἔκαναν τὸ λάθος, νὰ θεωροῦν τὸ ὕψιστο αὐτὸ θαῦμα, τὴν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν, ὡς μικρό, καὶ τὸ ἄλλο τὸ μικρότερο θαῦμα, τὴ θεραπεία τοῦ σώματος, ὡς μεγάλο. 

Καὶ τότε ὁ Χριστός, συγκαταβαίνοντας στὴν ἀδυναμία τους, εἶπε τὰ λόγια ἐκεῖνα, ποὺ εἶχαν τὸ ἐξῆς νόημα. Γιὰ μένα μικρὸ θαῦμα εἶνε ἡ θεραπεία τοῦ σώματος, καὶ μεγάλο θαῦμα εἶνε ἡ ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν. 

Διότι ἡ θεραπεία τοῦ σώματος εἶνε γιὰ λίγο χρόνο, ἀφοῦ τελικῶς ὅλοι μιὰ μέρα πεθαίνουν, ἐνῷ ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς μὲ τὴ συγχώρησι τῶν ἁμαρτημάτων εἶνε γιὰ τὴν αἰωνιότητα, γιὰ πάντα δηλαδή...

   
     ...Μικρὰ ἢ μεγάλα θαύματα, αἰσθητὰ ἢ νοητά, ὅλα δείχνουν, ὅτι ὐπάρχει Θεὸς ἀληθινός, ποὺ κάνει φανερὰ τὴν παρουσία του στὸ κάθε τι. Δὲν ἐγκατέλειψε ὁ Θεὸς τὸν κόσμο. Ὥρισε βέβαια τοὺς φυσικοὺς νόμους, γιὰ νὰ λειτουργοῦν ὅλα μὲ τάξι καὶ ἀκρίβεια. 

Ἀλλ' ὅταν παρουσιασθῇ κάτι ἔκτακτο, εἶνε ἕτοιμος νὰ σπεύσῃ εἰς βοήθειαν τῶν παιδιῶν του. Καὶ ἂν χρειασθῇ, ἔχει τὴ δύναμι καὶ τοὺς φυσικοὺς νόμους νὰ παραμερίσῃ καὶ νὰ θαυματουργήσῃ πρὸς σωτηρίαν τους.  

Ὅταν ὅλες οἱ ἄλλες πόρτες κλείνουν, ὅταν οἱ ἄνθρωποι ἀδυνατοῦν νὰ συμπαρασταθοῦν, ὅταν καὶ συγγενεῖς καὶ φίλοι στέκουν ἀνίκανοι νὰ προσφέρουν βοήθεια, ὅταν οὶ γιατροὶ σηκώνουν κι αὐτοὶ ψηλὰ τὰ χέρια καὶ δηλώνουν ἀδυναμία νὰ θεραπεύσουν, τότε ἔχει τὸ λόγο ὁ Θεός. 

Γιὰ τὴ δύναμι τοῦ Θεοῦ δὲν εἶνε τιποτε ἀκατόρθωτο.  Ἀρκεῖ νὰ ὑπάρχῃ πίστι. Τότε ἡ προσευχὴ τοῦ πιστοῦ εἰσακούεται, ὅπως εἰσακουόταν ἡ προσευχὴ τοῦ προφήτου Ἠλία, ποὺ ἄλλοτε ἔκλεινε τὸν οὐρανὸ νὰ μὴ βρέχῃ κι ἄλλοτε τὸν ἄνοιγε καὶ ἔβρεχε.

     Τὰ ἀληθινὰ θαύματα φέρουν ὅλα τὴ σφραγῖδα τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅπου ἐνεργεῖ ὁ Θεός, ἡ κάθε ἐνέργειά του εἶνε θαυμαστή...

Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

Πηγή: Κυριακή, Έπισκόπου Αὐγουστίνου Καντιώτου, σελ. 112 & 114,  (2 ἀποσπάσματα).

Πῶς γράφει ὁ Χριστιανός ποιητής καί πῶς ὁ κοσμικός ποιητής; - Π.Μ. Σωτῆρχος

   Πῶς γράφει ὁ Χριστιανός ποιητής; Εἶναι ἕνα ἀπό τά πρῶτα ἐρωτήματα, πού μπορεῖ νά κάνη ὁ καλός ἀναγνώστης. Γιατί, ἀφοῦ γράφει ἕνα ἄλλο εἶδος λόγου, ἀσφαλῶς θά ἀκολουθῆ καί ἕνα ἄλλο εἶδος γραφῆς. 

Ὁ κοσμικός, δηλαδή ὁ μή Χριστιανός ποιητής, ὅταν γράφη βουτᾶ τήν πέννα μέσα στό μυαλό του, στήν σκέψη του καί τήν ἰδεολογία του καί φτερώνει τόν λόγο του μέ τήν φαντασία καί τό παιχνίδι τῶν λέξεων. Διαλέγει φανταχτερούς συνδυασμούς καί προσπαθεῖ νά ἐντυπωσιάση. 

Δέν πράττει ὅμως τό ἴδιο καί ὁ Χριστιανός ποιητής, πού ξεκινᾶ πάντα μέ τήν προσοχή του στραμμένη στόν Χριστόν, ὅσο μπορεῖ νά Τόν καθρεφτίση μέσα του. Αὐτή εἶναι ἡ μυστική του ἀφετηρία. Τό πρῶτο βῆμα, ἡ πρώτη κίνηση, ἀλλά καί ὁ κυρίαρχος πυρήνας τῆς δημιουργίας του, ἔστω κι' ἄν δέν πρόκειται νά μιλήση γιά τόν Χριστό. Μέσα του «τὰ πάντα ἐν πᾶσι Χριστός».

Νοιώθει αὐτό, πού ἔνοιωσε κάι ὁ θεοφώτιστος ποιητής τοῦ «Ἀκαθίστου Ὕμνου» καί ἔγραψε ὡς πρῶτο λόγο του: «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου καὶ πληρωθήσεται πνεύματος». Νά ὁ κανόνας γραφῆς καί δημιουργίας γιά τόν Χριστιανό ποιητή. 

Αὐτός βουτᾶ τήν πέννα του μέσα στήν καρδιά του καί τήν βιωμένη πίστη του, γιατί αὐτή εἶναι ἡ πηγή τῆς ἔμπνευσής του. Ἀπό τήν καρδιά του ἀναβλύζουν ἐμπειρίες καί τά βιώματα, ὅπως ἀκριβῶς καί στούς Ἁγίους Πατέρες, πού μιλοῦσαν καί μαρτυροῦσαν μονάχα γιά ὅσα ἔζησαν καί ἔπαθαν οἱ ἴδιοι ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. 

Ἔτσι καί ὁ Χριστιανός ποιητής μαρτυρεῖ καί ἐπιμαρτυρεῖ καί ἐκφράζει τήν δική του γνώση καί γεύση, τήν δική του ἐσωτερική περιπέτεια, καί ὄχι αὐτά πού διάβασε ἤ σκέφτηκε ἤ τά θεωρεῖ καλά καί διδακτικά γιά τούς ἄλλους. 

Γι' αὐτό καί ὁ Χριστιανός ποιητής πρέπει νά δίνει μέ τόν λόγο του τήν γνησιότητα τῆς προσωπικῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς του, που εἶναι ἡ ἁγιότητα. Ἀπό αὐτήν τήν γνησιότητα διαμορφώνεται καί τό προσωπικό «στύλ», ὁ ἰδιαίτερος τρόπος γραφῆς τοῦ κάθε δημιουργοῦ. 

Π.Μ. Σωτῆρχος

Πηγή: Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ, Π.Μ. Σωτήρχου, «Ἁρμός», σελ. 141-143.

 

Χριστιανική Ποίηση - Π.Μ. Σωτῆρχος

   Κάποτε σημειώσαμε, σέ κριτικό κείμενό μας, ὅτι τό πιό ἀντικειμενικό κριτήριο καί ἀναντίρρητο, γιά τό ἄν ἕνα βιβλίο εἶναι ὀρθόδοξο ἤ ὄχι, εἴχαμε πεῖ ὅτι εἶναι ἀνάλογο μέ τό πόσο τό βιβλίο αὐτό μᾶς θυμίζει τό Εὐαγγέλιο καί ἄν μᾶς ὁδηγῆ σ' αὐτό. 

Ἔτσι καί γιά τήν Χριστιανική Ποίηση θά μποροῦσε νά λεχθῆ ὅτι εἶναι ἀληθινή καί γνήσια στό μέτρο, πού ξυπνᾶ μέσα μας τό βίωμα τῆς πίστεως στόν Χριστό καί μᾶς ὁδηγεῖ στήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας.

Δέν εἶναι σχηματικό τό κριτήριο αὐτό, οὔτε καί ἔχει τήν ἔννοια τῆς στρατευμένης τέχνης. 

Εἶναι τό πνευματικό ἀποτέλεσμα τῆς ἀληθινῆς τέχνης τῆς Χριστιανικῆς, πού δέν ὁδηγεῖ μόνο στήν «αἰσθητικήν ἀπόλαυσιν», ἀλλά καί στίς μυστικές διεργασίες, πού ξυπνοῦν τήν ψυχή ἀπό τήν κοσμική νάρκωση καί τήν δυναμώνουν γιά ὑψηλότερα πετάγματα, πνευματικές ἀναβάσεις ἐν Κυρίῳ. 

Π.Μ. Σωτῆρχος 

Πηγή: Ὁ ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ, Π.Μ. Σωτήρχου, «Ἁρμός», σελ. 139-140.

  

Ἔχουμε Θεό στήν ζωή μας; - Θ. Θεοφύλακτος

   ...Ἐμεῖς ἔχουμε Θεό στήν ζωή μας; Ποῦ εἶναι ὁ Θεός μας; Μήπως Τόν ἔχουμε ἀπομακρύνει; Μήπως ἔχουμε αὐτονομηθῆ; Μήπως ζοῦμε χωρίς Θεό;

Ὅποιος ἔχει αὐτονομηθῆ, ὅποιος ἔχει θεοποιήσει τόν ἑαυτό του, ὅποιος κατέστησε τόν ἑαυτό του, τό ἐγώ του, κέντρο τῆς ζωῆς του καί ἔθεσε τόν Θεό στό περιθώριο, δέν μπορεῖ νά λέγη «ὁ Κύριος μου καὶ ὁ Θεός μου». 

   Εἶναι ὁ Θεός μας. Εἶναι ὁ Κύριός μας. Καί ἐμεῖς εἴμαστε δοῦλοι, οἱ ὑπηρέται Του. Ἀνήκουμε στήν κυριότητα τοῦ Χριστοῦ.  Ἐκεῖνος μᾶς ἔπλασε· εἴμαστε δικοί Του, πλάσματα δικά Του, παιδιά Του. 

Καί ὅταν ἀκόμη ἀποστατήσαμε, ἐπαναστατήσαμε, ἀπομακρυνθήκαμε καί διακόψαμε καί διαρρήξαμε κάθε δεσμό μέ τόν οὐράνιο Πατέρα μας καί πάλι ἦρθε Ἐκεῖνος, κατέβαλε λύτρα καί μᾶς ἐλευθέρωσε. 

Ἐκεῖνος μᾶς ἐξηγόρασε γιά τοῦ τιμίου Του Αἵματος, τό ὁποῖο ἔχυσε στήν κορυφή τοῦ Γολγοθᾶ. Ἔδωσε τό αἷμα Του, μᾶς ἐχάρισε τήν υἱοθεσία καί ἀποκατέστησε τίς διασαλευμένες σχέσεις μας μέ τόν Θεό Πατέρα μας.  

Εἶναι ὁ Θεός μας καί ὁ Κύριος μας. Κυριαρχεῖ στήν ζωή μας. Αὐτός μᾶς χαρίζει τήν ζωή. Αὐτός μᾶς χαρίζει ὅλον αὐτόν τόν ὡραῖο κόσμο μέσα στόν ὁποῖο ζοῦμε, ὑπάρχουμε καί κινούμεθα. Αὐτός μᾶς χαρίζει τά πάντα...

Θ. Θεοφύλακτος

Πηγή: Μυστική ἰκεσία, Θ. Θεοφυλάκτου, «Ο.Χ.Α. Λυδία», σελ. 15-16 (ἀπόσπασμα).

 

Τὸ πανάγιο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας - Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης

Μέχρις ἐδῶ σοῦ πρόσφερα, ὅπως εἶδες, ἀναγνώστη μου, τέσσερα ὅπλα, πού σοῦ εἶναι ἀπαραίτητα στὸν πόλεμο αὐτόν, γιὰ νὰ μπορέσης νὰ νικήσεις τοὺς ἐχθρούς σου· δηλαδή, τὸ νὰ μὴν ἔχης θάρρος στὸν ἑαυτό σου, τὸ νὰ ἐλπίζεις στὸν Θεό, τὸ νὰ ἀγωνίζεσαι πάντοτε καὶ τὸ νὰ προσεύχεσαι.

Τώρα σοῦ δείχνω ἄλλο ἕνα.  Αὐτὸ εἶναι τὸ πανάγιο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Διότι ὅπως τὸ μυστήριο αὐτὸ εἶναι ἀνώτερο ἀπὸ τὰ ἄλλα, ἔτσι εἶναι καὶ ὅπλο ἀνώτερο ἀπὸ τὰ ἄλλα. 

Τὰ τέσσερα ὅπλα ποὺ εἴπαμε, παίρνουν τὴν δύναμι ἀπὸ τὶς εὐεργεσίες καὶ τὴν χάρι πού μᾶς ἀξίωσε τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ.  Ἀλλὰ αὐτὸ τὸ ὅπλο εἶναι αὐτὸ τὸ ἴδιο Αἷμα καὶ αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ Σῶμα μὲ τὴν ψυχὴ καὶ μὲ τὴν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ.

Μὲ ἐκεῖνα γίνεται ἡ μάχη κατὰ τῶν ἐχθρῶν (δαιμόνων) μὲ τὴν δύναμι τοῦ Χριστοῦ. Μὲ αὐτὸ τὸ ὅπλο ὅμως πολεμοῦμε ἐκείνους μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ καὶ ὁ Χριστὸς τοὺς πολεμᾶ μαζὶ μὲ ἐμᾶς. Διότι ὅποιος τρώγει τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ πίνει τὸ Αἷμα του, μένει μὲ τὸν Χριστὸ καὶ ὁ Χριστὸς μὲ αὐτόν· «Ὅποιος τρώει τὴ σάρκα μου καὶ πίνει τὸ αἷμα μου, μένει σ' ἐμένα κι ἐγώ σ' αὐτόν» (Ἰω. 6,56).

  Γι' αὐτὸ καὶ ἐμεῖς ἂν νικήσουμε τὸν ἐχθρό, τὸν νικοῦμε μὲ τὴ δύναμι τοῦ αἵματος αὐτοῦ, ὅπως ἀναφέρεται στὴν Ἀποκάλυψη: «Νίκησαν μὲ τὸ αἷμα τοῦ Ἀρνίου» (12,11).

   Καὶ ἐπειδὴ αὐτὸ τὸ μυστήριο ποὺ εἶναι τὸ πιὸ ἅγιο, καὶ αὐτὸ τὸ ὅπλο, μᾶλλον αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ποὺ βρίσκεται μέσα στὸ μυστήριο αὐτό,  μπορεῖ νὰ πραγματοποιῆται μὲ δυὸ τρόπους· δηλαδὴ μὲ τὸν  δέχεται κανεὶς μυστηριακά, δηλαδὴ μὲ εὐλάβεια, πολὺ συχνὰ καὶ ὅσες φορὲς μπορέση, (ἄν βέβαια δὲν ἔχη κάποιο ἐμπόδιο ἀπὸ τὸν Πνευματικό) 

μὲ τὴν ἀπαραίτητη προετοιμασία, δηλαδή, συντριβή, ἐξομολόγησι, ἰκανοποίησι μὲ τὴν νηστεία ποὺ εἶναι σύμφωνα μὲ τὴν δύναμί του· καὶ δεύτερον, μπορεῖ κανεὶς νὰ τὸ λαμβάνη πνευματικὰ καὶ νοερὰ κάθε ὥρα καὶ στιγμή· γι' αὐτὸ καὶ σὺ μὴ σταματήσης νὰ τὸ λαμβάνης μὲ τὸν δεύτερο τρόπο πολλὲς φορές, καὶ  ὅταν μπορῆς, σύμφωνα μὲ τὸν πρῶτο τρόπο ποὺ ἀκολουθεῖ.

Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Βενέδικτος Ἱερομόναχος Ἁγιορείτης 

Πηγή: Ὁ Ἀόρατος πόλεμος, Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, «Συνοδία Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη Ἁγίου Ὄρους», σελ. 240-241.

Πίστις, ἀπιστία, δυσπιστία - Ὅσιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος

Ἡ πίστις εἶναι μήτηρ παντὸς ἔργου ἀγαθοῦ, 

καὶ δι' αὐτῆς λαμβάνει τις τὰς ἐπαγγελίας 

τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, 

καθὼς εἶναι γεγραμμένον· 

«Χωρὶς πίστεως εἶναι ἀδύνατον 

νὰ εὐαρεστήσωμεν·»

ἡ δὲ ἀπιστία εἶναι καρποφόρον 

κτῆμα εἰς τον Διάβολον, καὶ

μήτηρ παντὸς ἔργου πονηροῦ.  

Ἐξ αὐτῆς γεννᾶται ἡ δυσπιστία, 

ἥτις εἶναι ἀκαταστασία.

Ὅσιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος 

Πηγή: Ἀσκητικά, Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, «Β. Ρηγοπούλου», σελ. 248.